Informacja o działalności

Towarzystwa Miłośników Ziemi Gołanieckiej

Towarzystwo Miłośników Ziemi Gołanieckiej działa od 1990 r. Jako główny cel statutowy określono “kształtowanie patriotycznych postaw i rozbudzanie społecznego zaangażowania na rzecz miasta, gminy i regionu, a także pielęgnowanie tradycji regionalnej, kultury ludowej, opieka nad zabytkami i miejscami pamięci narodowej”.

Podstawowym zadaniem stała się popularyzacja wiedzy o regionie, historii regionalnej i znaczących postaciach związanych z regionem poprzez spotkania, prelekcje, wystawy, wydawnictwa, notatki prasowe itp. W spotkaniach, które mają charakter otwarty uczestniczą nie tylko członkowie stowarzyszenia, ale także młodzież szkolna i inni zainteresowani mieszkańcy miasta. Wśród przypomnianych postaci byli m.in. Maciej i Zbylut z Gołańczy, biskupi kujawscy z XIV w., ale także organizator oddziałów AK na ziemi gołanieckiej dr Piotr Kowalik czy współzałożyciel szkół rolniczych Mieczysław Kulczyński. Wiele uwagi poświęcono Karolowi Libeltowi, wybitnemu Wielkopolaninowi XIX w., który blisko 30 lat swego życia spędził w okolicach Gołańczy. Organizowano sympozja, wystawy, konkursy i wydano publikacje jemu poświęcone. Nie zapomniano o ważnych wydarzeniach w historii regionu np. o obronie zamku przed Szwedami, działalności zakonu bernardynów w Gołańczy czy udziale mieszkańców Gołańczy w powstaniu wielkopolskim.

Wiedzę o regionie popularyzujemy również poprzez wydawnictwa. Wydano drukiem 18 publikacji o tematyce regionalnej o łącznym nakładzie 7800 egzemplarzy. W latach 1993 – 2005 Towarzystwo wydało 12 kalendarzy regionalnych zawierających opisy zabytków kultury, obiektów sakralnych, obiektów użytkowych, dziejów wsi oraz sylwetki znaczących postaci związanych z regionem. Na rok 2006 wydano planszowy kalendarz ze zdjęciami miejscowych zabytków.

Nasze działania wspólnie z władzami samorządowymi doprowadziły do opracowania i wydania drukiem monografii miasta, a wcześniej do upamiętnienia zamordowanego w Katyniu, kierownika gołanieckiej szkoły, Edmunda Ciemnoczołowskiego, upamiętnienia miejsc dawnych cmentarzy – ewangelickiego i żydowskiego, ponownego ustawienia na rynku, wpisanej do rejestru zabytków, figury św. Wawrzyńca i utworzenia Izby Regionalnej. Na nasz wniosek Biblioteka Miejska otrzymała imię Wojciecha Kubanka.

Wspólnie z Gołanieckim Ośrodkiem Kultury od 1992 r. corocznie organizujemy konkurs wiedzy o ziemi gołanieckiej dla uczniów szkół podstawowych miasta i gminy. W czternastu odbytych edycjach konkursu uczestniczyło ponad 160 uczniów. Dla dzieci i młodzieży organizowane były też konkursy plastyczne. Wraz z dyrekcją Zespołu Szkół Rolniczych zainicjowano organizację konkursu wiedzy o Karolu Libelcie dla uczniów szkół noszących jego imię.

Spotkania i tematyczne wystawy organizowane są także wspólnie z Regionalną Izbą Tradycji. Do bardzo ciekawych należały: wystawa malarstwa, pochodzącego z pobliskiego Rybowa, Kazimierza Jułgi oraz spotkanie z kustoszem Muzeum Narodowego w Poznaniu Agnieszką Ławniczakową, córką artysty malarza Jana Spychalskiego, urodzonego przed ponad stu laty w Czeszewie, połączone z prezentacją obrazów artysty.

Od 2002 r. TMZG wyróżnia corocznie osoby, które mają znaczące osiągnięcia w działalności kulturalnej na terenie miasta i gminy. Honorową Nagrodę Kulturalną TMZG otrzymali dotychczas: Eugeniusz Hańczuk, założyciel i dyrygent gołanieckiej orkiestry dętej, Łucjan Strzyżewski, kronikarz Gołańczy, Irena Brzezińska, organizator życia kulturalnego gołanieckich seniorów oraz ks. kanonik Leonard Kowalczyk za szczególną troskę o zabytkowe obiekty sakralne na terenie miasta.

W minionych piętnastu latach przybliżyliśmy historię miasta, zwracaliśmy uwagę na stan zabytków i miejsc pamięci narodowej, na otaczającą nas przyrodę. Nasi członkowie opracowali raport o stanie cmentarzy na terenie miasta i gminy oraz przeprowadzili inwentaryzację lokalnych miejsc pamięci. Opracowali również historię miejscowych kółek rolniczych, kurkowego bractwa strzeleckiego oraz dzieje wsi Panigródz, jednej z najstarszych wsi naszej gminy. Nasze działania przyczyniły się do promocji miasta i gminy.

Problematyka regionalna podejmowana jest we współpracy z innymi regionalnymi towarzystwami kulturalnymi. Od 1993 r. TMZG współpracuje z towarzystwami działającymi na terenie Pałuk. Uczestniczyliśmy we wspólnym wydaniu publikacji z cyklu “Dzieje Pałuk”. W 1999 r. organizowaliśmy VIII Kongres Pałuckich Towarzystw Kulturalnych z udziałem przedstawicieli dziesięciu stowarzyszeń. Gołanieccy regionaliści włączają się w popularyzację wielkopolskiego odcinka Szlaku Twórcy “Mazurka Dąbrowskiego” przebiegającego przez Gołańcz, współpracując ze Stowarzyszeniem Miłośników Tradycji “Mazurka Dąbrowskiego” w Gdańsku i Margoninie. Od 1998 r. gołanieckie Towarzystwo jest członkiem Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego w Poznaniu. TMZG i jego działacze – Wojciech Osuch, Andrzej Połczyński, Adam Kusz – wyróżnieni zostali przez WTK podziękowaniami i dyplomami.

Od pięciu lat TMZG utrzymuje partnerskie kontakty ze Związkiem Pielęgnacji Stosunków Międzynarodowych w niemieckim Allendorfie w Hesji. Corocznie grupa członków stowarzyszenia wyjeżdża do Niemiec, a z rewizytą do Gołańczy przyjeżdża grupa niemiecka. Gospodarze każdorazowo przygotowują ciekawy program krajoznawczy i kulturalny np. w ostatnim roku zorganizowaliśmy wspólną wycieczkę do Krakowa, Wieliczki i Zakopanego. Kontakty stowarzyszeń przyczyniły się do nawiązania kontaktów prywatnych. Następują odwiedziny rodzin polskich i niemieckich oraz młodzieży.

Wszystkie osiągnięcia Towarzystwo zawdzięcza, często niezauważalnej społecznej pracy swoich członków, których liczba aktualnie wynosi 37.

Informacje o działalności TMZG znajdują się na stronie internetowej Towarzystwa – www.golancz.prv.pl.

Prezes

Towarzystwa Miłośników Ziemi Gołanieckiej

Adam Kusz